Kurs złotego w 2019 roku niczym Rollercoaster i słabe długoterminowe perspektywy

Konsekwentny spadek produkcji przemysłowej i nowych zamówień w strefie euro, szczególnie w Niemczech już przekłada się na spowolnienie polskiej gospodarki. O ile 2018 rok charakteryzował się wysokim wzrostem gospodarczym w Polsce około 4,8% opartym na konsumpcji poprzez redystrybucję (zasiłki i wyższe podatki dla lepiej zarabiających), w całym 2019 roku czeka nas już tylko hamowanie.

W czasach pogorszenia koniunktury i zawirowań gospodarczych, inwestorzy wycofują środki z mniej pewnych rynków takich jak Polska, firmy zagraniczne ograniczają inwestycje. Jest to zdecydowanie najczęstszy scenariusz, który w zasadzie można przyjąć za regułę.

Presja na osłabienie złotego względem EUR i CHF wraz z pogarszającą się sytuacją gospodarczą w Europie będzie coraz większa. Osobiście jednak spodziewam się 2019 r sporej zmienności kursu, od euforii do pesymizmu i odwrotnie. Tak naprawdę 2019 rok wskaże nam czy światu grozi globalny poważny kryzys finansowy i gospodarczy, czy może skończy się jedynie na znacznym spowolnieniu tempa rozwoju. Summa summarum założyłbym jednak scenariusz aby kupować euro w okresie chwilowych dołków.

W najczarniejszym scenariuszu dla Polski, Bank Centralny może zdecydować się na obniżenie stóp procentowych oraz dodruk pieniędzy wzorem QE w Europie. To prawdopodobnie zatopiłoby kurs złotówki, a już na pewno z oznaczałoby jeszcze szybciej rosnące ceny w gospodarce.

Stopy procentowe kluczowe - FED, a kurs USD

Rezerwa Federalna w USA prawdopodobnie ograniczy podwyżki stóp procentowych, ponieważ z gospodarki USA napływają niepokojące sygnały. Optymiści spodziewają się nawet, że Fed obniży stopy procentowe, choć w moim mniemaniu jest to mało prawdopodobne w przypadku lekkiego osłabienia tempa wzrostu gospodarczego. Co innego jednak kiedy będziemy mieli do czynienia z tąpnięciem w gospodarce USA.

Należy wziąć pod uwagę różnice w stopach procentowych w USA i Polsce jeśli chcemy prognozować czy złotówka osłabi się czy umocni względem dolara na przestrzeni 2019 roku. Przykładowo podwyższenie stóp procentowych w USA i ich obniżenie w Polsce jest równoznaczne z mocnym osłabieniem złotówki.

Na moment redagowania tego artykułu nie ma jednak przesłanek za tym aby kurs dolara na poziomie 3,78 USD/PLN znacząco się osłabił tj. o 20-30 groszy.

Europa coraz wolniej się rozwija

Istnieją fundamentalne przyczyny dla których euro nie ma szans znacznie umocnić się w stosunku do USD w długim terminie.

Warto zwrócić uwagę, że Europa, staje się powoli tłem dla USA i Chin jeśli chodzi o tempo rozwoju gospodarczego, a przede wszystkim technologicznego. To właśnie technologia jest i będzie głównym motorem napędowym rozwoju całej światowej gospodarki. Ten kto posiada technologię, osiąga najwyższe marże i podbija pozostałe rynki.

Technologię tworzy się natomiast tam gdzie jest stabilne prawo gospodarcze, niska biurokracja i kapitał (intelektualny i finansowy). Ważna jest także wysokość podatków, ich stabilność oraz możliwości optymalizacji.

Niezwykle istotna jest tutaj zatem polityka gospodarcza, którą prowadzi Unia Europejska, a także polski rząd. Dominuje tu niestety podejście socjalistyczne, czyli coraz więcej przepisów nakazów, ograniczeń, zakzów oraz biurokracji. Jakby tego było mało, szczególnie w Polsce w ostatnich latach zauważalny jest trend nakładania nowych oraz podwyższanie obecnych podatków, danin i opłat, najczęściej tych pośrednich, których zupełnie nie widzą konsumenci. Duża część opłat jest związana także z rosnącą biurokracją. Polityka USA od czasów zaprzysiężenia Donalda Trumpa na prezydenta USA jest w tej materii zupełnie odwrotna, co jest już widoczne w różnicy tempa rozwoju gospodarczego strefy euro, a USA. Różnica w opodatkowaniu w Europie i Chinach to gigantyczna przepaść.

Brak edukacji z zakresu ekonomii i tym samym powszechny analfabetyzm ekonomiczny sprawia, że ludzie nie zdają sobie sprawy, że opodatkowanie ich pensji sięga nawet 80% (łącznie ze wszystkim podatkami pośrednimi w kupowanych produktach i kosztach biurokracji wynikającej z przepisów). Media, szczególnie w Europie, wręcz wpychają w umysły ludzi socjalizm gospodarczy.

Największy portal internetowy a wraz z nimi wiele mniejszych, cytował ostatnio na stronach głównych wypowiedź byłego francuskiego dyrektora Międzynarodowego Funduszu Walutowego (1987-2000) Michel Camdessus’a, socjalisty, chwalącego innego socjalistę ekonomicznego Thomas’a Pikettego, którego często cytuje Premier Polski Mateusz Morawiecki oraz od którego nauki czerpie Prezydent Francji. Zacytujmy:

Jeśli spojrzymy na ostatnie 20 czy 30 lat, zobaczymy, że dochody najbogatszych rosły szybciej od dochodów najuboższych. Dziś mamy efekt - kryzys, który przeżywamy we Francji, choć nasz system redystrybucji jest całkiem niezły. Jeśli krzywe bogacenia się w ujęciu procentowym nadal będą się rozjeżdżać, doprowadzimy do kataklizmu. 

Wszystkie kraje muszą oprzytomnieć, na początek te najbogatsze, i doprowadzić do sytuacji, w której dochody najuboższych procentowo zaczną rosnąć szybciej niż najbogatszych. Dopiero, gdy te linie się przetną, sytuacja będzie akceptowalna.

Oczywiste jest, że bogatsi bogacą się szybciej ponieważ mają większy kapitał i aktywa. Jest to czymś naturalnym. Redystrybucja przez rząd francuski, który chwali Michel Camdessus, jak widać nie poprawiła tej sytuacji pomimo wielu lat podnoszenia podatków i coraz większej biurokracji. Doprowadziła za to do kryzysu, do tego, że ponad 14 000 milionerów wyprowadziło się z Francji, a opodatkowanie sięgnęło już tak wysokich poziomów, że na ulicach Francji od paru miesięcy trwa regularna bitwa “żółtych kamizelek” czyli klasy średniej, ludzi pracujących, którzy domagają się obniżenia opodatkowania.

Przyczyną stagnacji gospodarczej we Francji jest zatem horrendalny poziom opodatkowania i biurokracji, który już nie tylko zamyka drogę do awansu finansowego, ale doprowadził do sytuacji gdzie urzędnik decyduje na co wydać prawie wszystkie zarobione pieniądze przez obywatela. Nie trudno domyślić się jak gigantyczna jest skala marnotrawstwa czyli nieefektywnie wydanych pieniędzy, które nie przynoszą lub przynoszą nieadekwatne do poniesionego kosztu korzyści dla rozwoju gospodarczego.

Prognoza dla złotówki

Polska zmierza w tym samym kierunku co Francja, jednak zanim doprowadzimy się do permanentnego stanu stagnacji minie jeszcze parę lat. Redystrybucja zawsze na początku prowadzi do euforii mas społecznych, chwilowego wzrostu dobrobytu najbiedniejszej i najliczniejszej warstwy społecznej. Zanika za to przedsiębiorczość, ludzie bogaci emigrują, inwestycje prywatne firm są ograniczane - zanika potencjał do rozwoju. Następuje konsumpcja kosztem wzrostu gospodarczego w przyszłości czyli chwilowe zadowolenie społeczne.

Podsumowując, trendy w polityce gospodarczej wskazują, że złotówka nie ma szans na wieloletnie umocnienie względem dolara amerykańskiego, czy franka szwajcarskiego. Perspektyw na zmianę tego trendu niestety na razie nie widać.

Rekin finansów

O autorze: Szymon Ziemba jest 30-letnim finansistą. Zmienia życie Polaków na lepsze doradzając im w oszczędzaniu, inwestowaniu i kredytowaniu. Karierę w finansach zaczynał w PKO BP, później pracował w centrali Raiffeisen Banku i KPMG w Polsce. Zarządzał również projektami inwestycyjnymi typu greenfield w Polsce i na Białorusi. Prowadzony przez niego od 2015 r. blog Rekin Finansów zgromadził dotychczas 3 mln czytelników i 10 000 subskrybentów.